Ngã ba Đồng Lộc – Huyền thoại của hùng thiêng sông núi

Đăng ngày:

Ngã ba Đồng Lộc – Huyền thoại của hùng thiêng sông núi Đọc bài

Lưu、Ngã ba Đồng Lộc đã đi vào lịch sử đấu tranh và giải phóng dân tộc Việt Nam như một bản anh hùng ca bất khuất về sự hi sinh và quyết tâm sắt đá của quân và dân miền Bắc dành cho tiền tuyến lớn miền Nam. Tất cả vì độc lập tự do và thống nhất toàn vẹn lãnh thổ. Nơi vùng đất lửa này đã chứng kiến sự hi sinh cao cả của 10 cô gái thanh niên xung phong khi tuổi đời mười tám, đôi mươi.

Nơi “Tọa độ chết” hình thành nên những “đóa hoa bất tử”Vào những ngày tiết xuân tươi đẹp, muôn hoa khoe sắc, đặc biệt dịp kỷ niệm 115 năm ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và 1985 Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, vùng đất thiêng Ngã Ba Đồng Lộc đã có hàng chục ngàn khách hành hương về với Khu di tích để kính cẩn nghiêng mình tưởng nhớ 10 liệt nữ anh hùng cùng những người con ưu tú đã ngã xuống vì độc lập tự do và hoà bình của dân tộc. Nơi đây trong chiến tranh được mệnh danh là “tọa độ chết”, nơi mà 1m2 đất phải hứng chịu 3 quả bom cày xới, thấm đẫm máu xương của những chàng trai, cô gái tuổi đôi mươi. Cùng với Đài tưởng niệm Thanh niên xung phong là khu Tượng đài Tổ quốc ghi công Tiểu đội 10 nữ thanh niên xung phong Ngã ba Đồng Lộc, phía trước là hố bom nơi các cô hi sinh, đằng sau là mười ngôi mộ trắng nghi ngút khói nhang được bao bọc bởi rừng cây xanh mát.

Những hố bom chằng chịt trong chiến tranh tại Ngã ba Đồng Lộc. Ngã ba Đồng Lộc nằm trên đường Trường Sơn, thuộc địa phận Đồng Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh; khu vực này nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên đồi núi trọc, giữa là con đường độc đạo, mặt đường giống như một lòng máng, bom địch thả xuống bên nào đất đá cũng lǎn xuống đường làm cản trở giao thông. Tất cả mọi con đường từ Bắc vào Nam đều phải đi qua ngã ba Đồng Lộc, chính vì vậy đây chính là huyết mạch quan trọng, là “Yết hầu” giao thông chi viện sức người, sức của từ miền Bắc vào chiến trường miền Nam. Các đoàn xe vượt qua được sẽ phân tán toả ra nhiều tuyến đường khác nhau đi vào miền Nam.Chính vì sự hiểm yếu và quan trọng đó mà con đường độc đạo này đã trở thành vị trí chiến lược, nơi đấu trí, đấu lực giữa ta và địch. Với dã tâm muốn biến Ngã ba Đồng Lộc thành “tọa độ chết”, hòng cắt đứt sự chi viện của hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam, từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, đế quốc Mỹ đã điên cuồng đánh phá Ngã ba Đồng Lộc 1.863 lần, với gần 50.000 quả bom các loại; ước tính, mỗi mét vuông diện tích ở đây phải gánh chịu ít nhất 3 quả bom tấn.

Đoàn công tác Quân uỷ Trung ương – Bộ Quốc phòng, dâng hương tại Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc. Máy bay quần thảo suốt ngày đêm, bom trút xuống như mưa, mặt đất biến dạng, những hố bom chồng lấn khắp nơi. Những tưởng 1 nhành cây, một ngọn cỏ cũng khó có thể sống được ở vùng đất này, vậy mà hàng ngàn chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến và người dân địa phương đã không quản hiểm nguy luôn bám trụ làm nhiệm vụ để đảm bảo thông tuyến cho xe đi qua, tất cả vì tiền tuyến thân yêu, vì miền Nam ruột thịt. Với khẩu hiệu: “Xe chưa qua nhà không tiếc”, “Tim có thể ngừng đập nhưng đường phải thông”, “Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, “Đường chưa thông không tiếc xương, tiếc máu” đã trở thành kim chỉ Nam, ngọn lửa soi sáng cho lý tưởng, phương châm sống và chiến đấu của các lực lượng lúc bấy giờ.Trong cuộc chiến này, chúng ta đã giành được thắng lợi một cách oanh liệt, tuy nhiên cũng phải phải đánh đổi biết bao xương, máu, tuổi xuân và biết bao nước mắt, đau thương của người mẹ mất con, vợ mất chồng, con cái mất cha, mẹ… Trên chiến trường khốc liệt này, đã có hàng trăm người con ưu tú của dân tộc mãi mãi nằm lại trong lòng đất mẹ, linh hồn của họ đã hóa thân vào hồn thiêng sông núi. Tiêu biểu là 10 nữ Thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552 đã anh dũng hi sinh trong lúc đang làm nhiệm vụ thông đường cho xe ra tiền tuyến. Máu đào của các chị đã góp phần tô thắm lá cờ đỏ Tổ quốc và truyền thống yêu nước của dân tộc ta, mãi mãi là tấm gương cho các thế hệ hôm nay và mai sau noi theo. Sự hy sinh anh dũng của họ đã góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt của quân và dân ta tại chiến trường Đồng Lộc và thắng lợi chung của cả dân tộc trong công cuộc giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước. Hà Tĩnh được công nhận là lá cờ đầu miền Bắc về bảo đảm giao thông vận tải và vinh dự được nhận phần thưởng cao quý Huân chương Độc lập hạng Nhì của Quốc hội, Chính phủ và Hồ Chủ tịch trao tặng. 10 liệt sỹ Thanh niên xung phong hy sinh tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc được Nhà nước truy tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động”.Sự lạc quan trong chiến tranh cho hòa bình, tự do và độc lậpNhân kỷ niệm kỷ niệm 115 năm ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và 1985 Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, chúng ta cùng tưởng nhớ, tri ân và noi gương tinh thần lạc quan cách mạng của các chị, 10 nữ thanh niên xung phong hi sinh khi mới mười tám đôi mươi. Tinh thần ấy được thể hiện rất rõ trong bức thư gửi mẹ đầy xúc động của chị Võ Thị Tần: “Mẹ ơi, ở đây vui lắm mẹ ạ, ban đêm chúng nó thắp đèn để chúng con làm đường, còn ban ngày chúng mang bom giết cá để chúng con cải thiện. Bom đạn của chúng có thể làm rung chuyển cả núi rừng nhưng không thể làm rung chuyển những trái tim của chúng con. Mẹ ơi, thời gian này mặc dù địch đánh phá ác liệt nhưng bọn con vẫn tập được nhiều bài hát mới. Cuốn sổ tay mẹ mới gửi cho con dạo nọ đã gần hết giấy rồi, mẹ gửi thêm cho con ít giấy. Mới về thăm mẹ mà sao con thấy nhớ mẹ quá, mẹ nhớ giữ gìn sức khỏe và đừng lo cho con nhiều”.

Nhân dịp 115 Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và 1985 Khởi nghĩa Hai Bà Trưng đông đảo chị em phụ nữ các cơ quan, địa phương về Khu di tích để dâng hương tưởng niệm. Lịch sử không bao giờ có thể quên buổi trưa định mệnh ấy, buổi trưa của ngày 24/7/1968, Tiểu đội 4 được lệnh san lấp hố bom sau khi máy bay Mỹ liên tục ném bom phá nát tuyến đường vận tải để nhanh chóng thông đường cho xe qua. Nhận nhiệm vụ xong, các cô đến hiện trường gấp rút triển khai công việc. Họ làm việc không ngơi tay, vừa cười, vừa nói và đã 3 lần các cô bị vùi lấp nhưng đều rũ đất đá đứng dậy tiếp tục làm việc. 16h30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc. Một quả bom rơi xuống ngay sát miệng hầm - nơi 10 cô gái của tiểu đội 4, Đại đội 552 đang tránh bom. Tất cả các chị đã hy sinh khi đang ở độ tuổi mười tám, đôi mươi và vẫn chưa có ai lập gia đình. Càng khâm phục hơn khi đến ngày thứ 3 đồng đội mới tìm thấy thi thể của chị Hồ Thị Cúc trên đồi Trọ Voi trong tư thế ngồi, đầu đội nón, bên cạnh là cái cuốc, 10 đầu ngón tay bị ứa máu vì đang bới đất để tìm đường ra. Trong lúc đau thương, xót xa tìm thi thể người em, người đồng đội, nhà thơ Yến Thanh nghẹn ngào viết bài thơ: “Cúc ơi” trong lúc đồng đội tìm thi thể cô: “Tiểu đội đã về xếp một hàng ngangCúc ơi! Em ở đâu không về tập hợpChín bạn đã quây quần đủ hếtNhỏ, Xuân, Hà, Hường, Hợi, Rạng, Xuân, XanhA trưởng Võ Thị Tần đã điểm danhChỉ thiếu mình emChín bỏ làm mười răng đượcBọn anh đã bới tìm vẹt cuốcChỉ sợ em đau nên nhát cuốc chùngCúc ơi! Em ở đâu?...…Gọi em,Gào emKhản cổ cả rồiCúc ơi!”10 cô gái Đồng Lộc kiên cường, dũng cảm đó là: Võ Thị Tần , Hồ Thị Cúc , Nguyễn Thị Nhỏ , Dương Thị Xuân , Võ Thị Hợi , Nguyễn Thị Xuân , Hà Thị Xanh , Trần Thị Hường , Trần Thị Rạng , Võ Thị Hà , họ đã ngã xuống khi tuổi còn quá trẻ. Các chị đã vĩnh viễn nằm lại ngã ba huyết mạch Bắc - Nam này như họ đã chung một chiến hào lúc còn sống. Các cô đã hóa thành “những bông hoa bất tử” để lớp lớp con cháu mai sau luôn tưởng nhớ tri ân.

Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành địa chỉ đỏ nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh và các thế hệ mai sau. Ông Đào Anh Tuân, Phó giám đốc Ban Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc và Khu tưởng niệm Lý Tự Trọng cho biết: “Những năm tháng chiến tranh ác liệt, tại địa danh lịch sử Ngã ba Đồng Lộc đã có hàng ngàn con người của nhiều lực lượng không quản hiểm nguy luôn bám trụ làm nhiệm vụ để đảm bảo thông tuyến cho xe đi qua. Tất cả đều dồn mọi tiềm lực, sức lực kể cả sự hy sinh cho chiến trường với một quyết tâm sắt đá “Vì miền Nam thân yêu - vì miền Nam ruột thịt”. Tại Ngã ba Đồng Lộc, sự hy sinh của 10 cô gái là biểu tượng về sự kiên cường, bất khuất”. Sau hòa bình lập lại, Ngã ba Đồng Lộc trở thành một khu di tích lịch sử đóng vai trò hết sức quan trọng trong giáo dục truyền thống cách mạng, là nơi tri ân những con người đã ngã xuống vì độc lập, tự do và hoà bình của dân tộc. Từ đầu năm 2025 lại nay, cụm Di tích trung bình mỗi ngày đón gần 200 đoàn khách với hàng nghìn lượt người ở khắp nơi về dâng nhang. Mỗi năm nơi đây đón hàng trăm nghìn lượt khách tham quan, dâng hương, họ là những cựu chiến binh, thanh niên, thiếu nhi, công nhân viên chức, học sinh, sinh viên... về tri ân các anh hùng liệt sĩ.Bài, ảnh: NGỌC TRÂM

Tổng số điểm của bài viết là: 8 trong 8 đánh giá Click để đánh giá bài viết

20 Tin Tức Mới Nhất